چرا نوجوانان عصبی هستند؟
سلام به همه‌ی شما عزیزانی که همراه وبسایت من هستید! من فاطمه تک‌فلاح، مشاور و کوچ آنلاین، در این مقاله قصد دارم به یکی از سوالات مهم والدین، مربیان و حتی خود نوجوانان بپردازم: چرا نوجوانان عصبی هستند؟
اگر شما هم نوجوانی در خانه دارید یا با این گروه سنی کار می‌کنید، احتمالاً بارها با نوسانات احساسی، استرس یا حتی عصبی بودن آن‌ها مواجه شده‌اید. در این مقاله، می‌خواهم با زبانی ساده و همدلانه، دلایل این موضوع را بررسی کنم و به شما کمک کنم تا این رفتارها را بهتر درک کنید. برای شروع، بیایید با اولین بخش از این موضوع آشنا شویم.
درک محیط زندگی و علت عصبی شدن نوجوانان
اگر نوجوانی در خانه دارید، احتمالاً گاهی اوقات رفتارهای او برایتان عجیب یا غیر قابل فهم به نظر می‌رسد. هدف من این است که به شما کمک کنم دنیای پرچالش آن‌ها را بهتر بشناسید و با همدلی بیشتری کنارشان باشید. بیایید با هم این موضوع را بررسی کنیم.
جهان پرچالش نوجوانان امروز
برای اینکه بتوانیم نوجوانان را بهتر درک کنیم، باید خودمان را جای آن‌ها بگذاریم. دوران نوجوانی همیشه با چالش‌هایی همراه بوده، اما نوجوانان امروز علاوه بر این چالش‌های همیشگی، با فشارهای جدیدی هم روبه‌رو هستند که از دنیای دیجیتال و تغییرات سریع جامعه می‌آید.
چالش‌های همیشگی
نوجوانان در هر دوره‌ای با این مسائل روبه‌رو بوده‌اند:
- تغییرات هورمونی: این تغییرات می‌توانند احساساتشان را بالا و پایین کنند و گاهی باعث شوند بدون دلیل مشخص عصبی یا ناراحت شوند.
- فشارهای تحصیلی: درس خواندن، امتحانات و انتظارات معلمان و خانواده می‌تواند برایشان سنگین باشد.
- روابط با همسالان: پیدا کردن جایگاه خودشان بین دوستان و مدیریت روابط اجتماعی گاهی سخت می‌شود.
این‌ها چیزهایی هستند که شاید شما هم در نوجوانی تجربه کرده باشید. اما چیزی که امروز فرق دارد، محیطی است که این چالش‌ها در آن اتفاق می‌افتد.
چالش‌های جدید دنیای دیجیتال
نوجوانان امروزی در دنیایی بزرگ می‌شوند که پر از فناوری و رسانه است. این موضوع هم فرصت‌هایی به آن‌ها می‌دهد و هم فشارهای جدیدی ایجاد می‌کند:
- رسانه‌های اجتماعی: پلتفرم‌هایی مثل اینستاگرام و تیک‌تاک باعث می‌شوند نوجوانان مدام خودشان را با دیگران مقایسه کنند. دیدن عکس‌ها و زندگی‌های به‌ظاهر بی‌نقص می‌تواند حس کمبود یا ناکافی بودن به آن‌ها بدهد.
- تلویزیون و فرهنگ افراطی: برنامه‌ها و محتواهایی که گاهی بیش از حد به مسائل جنسی یا سبک زندگی‌های غیرواقعی می‌پردازند، می‌توانند ذهن نوجوانان را گیج کنند و انتظاراتی غیرمنطقی در آن‌ها به وجود بیاورند.
- فشار برای رسیدن به استانداردها: این عوامل باعث می‌شوند نوجوانان فکر کنند باید در همه چیز – از ظاهر گرفته تا موفقیت – «عالی» باشند، و این فشار می‌تواند آن‌ها را مضطرب کند.
نقش والدین: همدلی به جای قضاوت
حالا که می‌دانیم نوجوانان در چه دنیایی زندگی می‌کنند، چطور می‌توانیم به آن‌ها کمک کنیم؟ پاسخ این است: با همدلی و درک. در ادامه چند راهکار ساده و کاربردی را با هم مرور خواهیم کرد.
چرا نوجوانان عصبی می شوند؟
یکی از رایج‌ترین سؤالاتی که والدین از من می‌پرسند این است که چرا نوجوانان گاهی این‌قدر عصبی و پرخاشگر می شوند؟ در یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۲ از ۱۰۰۰ والدین دارای فرزند نوجوان، دو سوم آن‌ها اعلام کردند که عصبانیت یکی از نشانه‌هایی است که باعث می‌شود به دنبال درمان برای فرزند خود باشند. عصبانیت در نوجوانان امری غیرعادی نیست، زیرا آن‌ها در حال گذر از تغییرات بزرگ جسمی، ذهنی و اجتماعی هستند و باید تصمیمات مهمی بگیرند. این تغییرات می‌توانند باعث نوسانات احساسی شدید در آن‌ها شوند و والدین معمولاً اولین کسانی هستند که با این عصبانیت مواجه می‌شوند.
اما خشم نوجوانان همیشه به یک دلیل مشخص برنمی‌گردد. گاهی این خشم یک واکنش طبیعی است، گاهی هم می‌تواند نشانه‌ای از یک اختلال روانی باشد. همچنین، گاهی پرخاشگری نوجوانان زیاد می‌تواند نشان‌دهنده نیاز به مدیریت خشم باشد.
خشم سالم در نوجوانان چیست؟
ممکن است ترکیب دو عبارت خشم و سالم در کنار هم عجیب به نظر برسد، اما واقعیت این است که خشم یک احساس طبیعی است و اگر نوجوانان مهارت‌های لازم برای مدیریت آن را داشته باشند، می‌توانند آن را به شیوه‌ای سالم ابراز کنند. وقتی نوجوانان در برابر بی‌عدالتی، ناراحتی یا تهدیدی قرار می‌گیرند، ممکن است واکنش احساسی شدیدی نشان دهند. برای مثال، اگر یک نوجوان به خاطر چیزی که انجام نداده است توسط معلمش تنبیه شود، احساس عصبانیت او طبیعی و منطقی خواهد بود.
والدین می‌توانند با کمک به نوجوانان برای یافتن راه‌های سالم جهت پردازش خشم، از بروز رفتارهای پرخاشگرانه جلوگیری کنند. برخی از روش‌های مفید شامل صحبت کردن درباره اتفاق رخ‌داده، اعتبار بخشیدن به احساسات نوجوان و استفاده از روش‌های تخلیه انرژی مانند ورزش یا فعالیت‌های خلاقانه است.
چه زمانی باید نگران خشم نوجوانان شد؟
در برخی موارد، خشم نوجوانان طبیعی نیست و نشانه‌ای از مشکلات عمیق‌تر است. اگر شدت خشم با عامل تحریک‌کننده تناسب نداشته باشد یا نوجوان به طور مداوم پرخاشگری کند، این می‌تواند نشانه‌ای از نیاز او به آموزش مهارت‌های مدیریت خشم باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که سطوح بالای خشم در نوجوانان با افسردگی مرتبط است.
همچنین، نوجوانان ممکن است مشکلات عاطفی عمیقی داشته باشند که با والدین خود در میان نمی‌گذارند، و این می‌تواند باعث شود که زودتر از حد معمول عصبی شوند. در برخی موارد، تغییرات هورمونی نیز می‌توانند بر خلق‌وخوی آن‌ها تأثیر بگذارند، اما معمولاً این تأثیرات کوتاه‌مدت هستند.
چه عواملی باعث عصبانیت نوجوانان می‌شود؟
برای بررسی اینکه چرا یک نوجوان همیشه عصبانی است، والدین باید به دلایل اصلی این خشم توجه کنند و مشخص کنند که آیا این عصبانیت طبیعی است یا نشانه‌ای از یک مشکل عمیق‌تر. برخی از مهم‌ترین عوامل ایجاد خشم در نوجوانان عبارتند از:
- مشکلات روانی حل‌نشده
- سوءمصرف مواد
- تروما و آسیب‌های گذشته
- الگوهای رفتاری آموخته‌شده در محیط خانواده
- ناتوانی در پردازش احساسات
این موارد باید تحت نظر متخصصان بررسی شوند. مشکلات سلامت روانی یا سوءمصرف مواد نیاز به مراقبت‌های پزشکی و درمانی دارند. همچنین، نوجوانانی که از محیط خانواده رفتارهای منفی را یاد گرفته‌اند ممکن است به جلسات مدیریت خشم یا مشاوره نوجوانان نیاز داشته باشند.
چرا خشم در پسران نوجوان رایج‌تر است؟
پسران نوجوان بیشتر از دختران خشم و پرخاشگری را تجربه می‌کنند، به‌خصوص زمانی که دچار مشکلات روانی مانند افسردگی، اضطراب یا اختلال دوقطبی باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که پسران در مواجهه با افسردگی، احساسات خود را بیشتر از طریق خشم و خشونت ابراز می‌کنند تا غم و ناامیدی.
علاوه بر این، پسران کمتر از دختران به دنبال کمک‌های روان‌شناختی می‌روند و احتمال موفقیت در اقدام به خودکشی در آن‌ها بیشتر است. بنابراین، والدین باید نسبت به علائم هشداردهنده در فرزند خود آگاه باشند و رفتارهای پرخاشگرانه را به عنوان نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر در نظر بگیرند.
چگونه می‌توان به نوجوانان در مدیریت خشم کمک کرد؟
والدین اغلب در مدیریت خشم نوجوانان با چالش‌هایی روبه‌رو هستند. در ادامه چند روش مؤثر برای کمک به نوجوانان در مدیریت خشم آورده شده است:
- بر سر هر موضوع کوچکی بحث نکنید. بهتر است برخی مسائل جزئی را نادیده بگیرید.
- انتقاد را با تحسین همراه کنید. همیشه از جملات مثبت شروع کنید و از سرزنش مستقیم بپرهیزید.
- خشم خود را کنترل کنید. اگر والدین نیز عصبانی شوند، اوضاع بدتر خواهد شد.
- به نوجوان اجازه دهید که برای آرام شدن، استراحت کند. مجبور کردن او به ادامه بحث، ممکن است باعث تشدید عصبانیتش شود.
- حد و مرزهای مشخصی برای رفتارهای قابل قبول تعیین کنید. نوجوان باید بداند که عبور از این حد و مرزها عواقبی خواهد داشت.
آیا نوجوان شما به کمک حرفه‌ای نیاز دارد؟
اگر نوجوان شما به طور مداوم عصبانی، پرخاشگر یا تحریک‌پذیر است، ممکن است به کمک تخصصی نیاز داشته باشد. شرکت در جلسات مشاوره و مدیریت خشم می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا روش‌های سالم‌تری برای کنترل احساسات خود بیاموزند. تمرین‌هایی مانند شمارش تا ۱۰، پیاده‌روی، یا انجام فعالیت‌های آرامش‌بخش می‌توانند به کاهش خشم آن‌ها کمک کنند.
من به عنوان شخصی که سالهاست با نوجوانان ارتباط نزدیک دارم، می توانم در این زمینه به شما کمک کنم. تخصص من مشاوره دختران و نوجوانان است.
من فاطمه فلاح، کوچ و مشاور نوجوانان هستم؛ اگر به کمک من نیاز دارید با من تماس بگیرید.
دیدگاهتان را بنویسید